4-2 ACTIVIDADES DE SÍNTESE

1. Por qué os gregos primitivos marchaban do interior ás zonas costeiras?
2. Cita catro rexións de Grecia continental, dúas situadas na zona norte e dúas , na zona central?
3. Cita tres cidades de Grecia e as rexións onde están .
4. Qué era unha colonia? 

5 PERÍODOS HISTÓRICOS DA GRECIA ANTIGA

• Civilización cretense o minoica:2000 a 1400 a C.

Situada na illa de Creta , a illa máis grande de todo o meditarráneo, esta civilización tivo unha importante actividade comercial, artística e cultural. O nome de minoica o recibiu polo seu rei Minos. as súas cidades estaban gobernadas por un rei e levántabanse entorno a un gran pazo, que era o centro político, económico e relixioso da cidade e cuxa estructura era a xeito de labirinto. A cidade minoica más importante foi Cnosos. 

Esta civilización debía a súa properidade ao comercio, coñecía a escritura e construiu palacios moi espaciosos e luxosos como o de Cnosos.
  

•  Civilización micénica:1600-1100 a C.

Esta civilización conviviu durante un tempo coa minoica, o seu territorio estendíase por toda Grecia, os seus centros máis importantes eran Micenas e Tirinto ( no Peloponeso).

As suas cidades eran auténticas fortalezas, construídos generalmente nunha elavación do terreopara facilitar a súa defensa. Estaban amuralladas.  a cuxo mandato estaba o señor ou rei.

Os micénicos forón sobretodo guerreiros. A guerra de Troya tivo lugar nesta época( os aqueos conquistaron Troia cara ao 1250 a C feito que evoca Homero na Ilíada. 

Existen unha serie de características que van definir a civilización Micénica, entre as máis importantes destacan:

1- Existe unha diferenciación de poder entre a población (gobernantes e o pobo) que queda reflexada tanto nas tumbas como nos axuares funerarios( luxosos obxectos metálicos,  petos de oro, collares, pendentes e máscaras faciales de oro, etc...); é a inmortalización do poder e a autoridade.

Aparición do carro de combate; se caracterizase pola sua lixereza e por ser levado por cabalos, outra arma propia dos micénicos é a espada larga e o casco de dentes de xabalí.

Aprenderon a escritura dos cretenses e falaban xa unha forma arcaica do que sería o grego clásico.

•  Civilización dórica :1100 – 800 a C

Desenvolvida polos dorios, pobo centroeuropeo que provocou na Hélade unha situación caótica e a emigración dunha parte dos aqueos cara as illas e as costas de Asia Menor. A civilización doria supuxo, en xeral, un empobrecemento cultural de Grecia.   

•  Período arcaico: 800 – 496  a C: 

Tras un largo PERÍODO conocido por los historiadores como "Época oscura"
Inaugurase, a partir do ano 800 a. C., a Época Arcaica.

 En el transcurso de la misma nacen las polis, ciudades-estado independientes gobernadas por una minoría de personas de sangre noble, los denominados "aristoi" ("los mejores"), a la cabeza de los cuales existía un rey.

Esta forma de gobernar recibe el nombre de "oligarquía", es decir, el"gobierno de unos pocos". Los aristoi eran propietarios de la mayor parte de la tierra cultivable, que era trabajada por esclavos, en tanto que el número de los campesinos libres era reducido. La importancia de la artesanía y el comercio era escasa.

Caracterizase por unha serie de feitos novos:

- Cambios sociopolíticos, neste período xurde a polis, ciudades-estado independentes gobernadas por unha minoría de persoas de sange nobre, os denominados "aristoi" ("os mellores"), á cabeza dos cales existía un rei.
Esta forma de gobernar recibe o nome de "oligarquía", é dicir, "O goberno duns poucos". Os aristoi eran propietarios da maior parte da terra cultivable, que era traballada polos escravos, en tanto que o número dos campesinos libres era reducido e consolídase tamén unha nova clase social os artesans e os comerciantes

- Desenvolvemento comercial, industrial e cultural: a industria comezou coa elaboración de salgados, viño, aceite....e a producción de recipientes de cerámica. a aparición da moeda cara ao 600 a C facilitou a actividade comercial.

Creouse unha nova escritura , a alfabética máis sinxela que a anterior. construíronse os primeiros templos e xurdiron os grandes poetas e filósofos.

- Despegue de dúas polis , Atenas e Esparta, cada unha cun estilo diferente 


- Colonizacións: é a época das grandes colonizacións gregas. o crecemento demográfico e a escasez de terras levaron a algunhas cidades estado a fundar colonias na cunca mediterránea.
 
A expansión distribuiuse por dous ámbitos xeográficos:

Polo oeste: mar Jónico, sur de Italia, sur de Francia e norte de África (na actual Libia).

Polo este: alrededor do mar Negro e a costa oriental do Mediterráneo (a actual Turquía).

A colonización expandiu a cultura grega más alá das suas fronterias orixinais, poñendoa en CONTACTO con outros pobos, como os expcios, fenicios e etruscos.

•  Período clásico: 496 - 336 a C

Iniciase o periodo coas chamadas Guerras Médicas nas que os persas invaden a Grecia continental. Unha coalición de polis gregas encabezadas por Atenas e Esparta fanlles fronte e derrotannos en batallas terrestres, como a batalla de Maraton e batallas navais, como Salamina. Nesta guerra tivo lugar tamén o famoso enfrontamento dos trescentos espartanos do rei Leónidas contra os persas nas Termópilas. 

A época clásica é o periodo de maior esplendor da cultura grega. Atenas convirteuse nun centro de gran desarrollo da cultura, especialmente no sécullo V a.C. Neste periodo construironse grandes templos, como o Partenón e escribieronse grandes obras literarias, como as traxedias de Sófocles, Eurípides e Esquilo. En filosofía destacaron Sócrates e seu discípulo Platón.

En Atenas instauróse o primeiro sistema democrático gracias á labor de políticos como Pericles. Na democracia ateniense todos os cidadans varons maiores de idade podían participar nas asambleas e ser elixidos como maxistrados. Ni as mulleres ni os escravos tíñan dereito a voto nin podían ser elixidos para ningún cargo. Pese a seus defectos, a democracia grega foi a inspiración para crear as democracias modernas que hoxe existen na maior parte do mundo. 

A cidade de Esparta, polo contrario, mantuvo un sistema aristocrático no que unhas poucas familias dominaban ao resto da poboación. Nesta cidade, toda a actividade económica e social estaba dirixida á creación dun poderoso exército de infantería. 

Pese a este esplendor cultural, Atenas non poido evitar que sua rivalidade con Esparta acabara convertindose nunha guerra aberta, A Guerra do Peloponeso, que enfrentou a ambas cidades durante varias décadas. durante a cal pereceu Pericles. Finalmente, a finais do século V a.C. Esparta derrotóu a Atenas e acabóu co esplendor desta cidade, impoñendo seu dominio a toda Grecia durante boa parte do século IV a.C.   

A mediados do século IV a.C.  Macedonia, un reino do norte de Grecia comezou a adquirir gran poder e influencia sobre o resto das cidades helenas. O rei Filipo II conseguió derrotar a algunhas das “polis” máis poderosas, como Tebas e Atenas, e sometelas ao dominio macedónico, co cal finalizou a independencia das polis gregas. 

As Guerras Médicas:

Causas 

 Se da el nombre de Guerras medicas , al periodo de luchas que sostuvieron los griegos contra los medos persas entre los años 500 a.c al 449 a.c., en los que se puso de menifiesto el valor y el Heroismo griego, en defensa de su libertad y democracia, frente al absolutismo y despotismo del sistema gobernante persa. A continuacion lascausas de las Guerras Medicas

I. Ambicion conquistadora persa.
II. Ansias de dominio persa en las islas delmediterraneo.
III. Deseo persa de incorporar Grecia a sus dominios.
IV. La oposicion entre los sistemas de gobierno: La democracia griega, frente al despostismo persa.

A I Guerra médica. O Gran Imperio Persa ansia dominar todo,  dirixidos polo seu rei Darío I, están librando unha encarnizada guerra en Grecia que chamouse  A I Guerra Médica, librada principalmente contra as polis gregas insumisas como Atenas ou Esparta. O Imperio Persa cuns recursos humanos moy superiores aos gregos envía unha gran flota hacia Atenas e saen derrotados  na  Batalla de Maratón ( 490 a C). A clave: Superioridade da infantería grega debido a seus mellores artes mlitares.

A II Guerra Médica consistiu nunha nova invasión persa da Antigua Grecia, que  durou dous anos (480 - 479 a. C.), Mediante esta invasión, o rei aqueménida Jerjes I pretendía conquistar toda Grecia. A invasión foi unha resposta directa, aunque tardía, á derrota na Primeira Guerra Médica (492-490 a. C.), concretamente na batalla de Maratón. Esta batalla terminó co intento de Darío I de derrotar a Grecia. Tras a morte deste rei, seu fillo Jerjes dedicou varios anos a planificar a segunda invasión, reuniendo un enorme exército e unha flota numerosa. Atenas e Esparta lideraron a resistencia grega, á que se sumaron unhas 70 polis. Sin embargo, a mayoría das cidades gregas permanecieron neutrales, o ben se sometieron a Jerjes.

Consecuencias de las Guerras Medicas

1. Se libero a la cultura Occidental (Grecia) del peligro asiatico autoritario (Imperio Persa)
2. La ciudad-Estado de Atenas se convirtio en la ciudad más poderosa y rectora de los destinos del mundo griego.
3. Los atenienses lograron el control maritimo del Mar Mediterraneo , formando asi un imperio maritimo que llevaría a Atenas a un notable progreso intelectual, artistico, economico y politico "Siglo de Pericles".
4. Las colonias griegas en el Asia Menor, recobraron su independencia del imperio Persa.
5. La fama del poder militar y predominio de Atenas, provocaría las Guerras del Peloponeso entre las ciudades-estado de Atenas y Esparta.
6. El imperio Persa entraría en decadencia.
7. Se acentuo el espiritu democratrico y patriotico del pueblo griego que, despues, los pueblos del resto de Europa y Occidente habriamos de heredar.

• Período helenístico: 336-146 a C    

  

 

O período helensítico iníciase co reinado de  Alejandro Magno fillo de Filipo II (rei de Macedonia) a quen sucedeu. Tiña como obxectivo construir unha potencia universal que integrara a gregos e bárbaros (extranxeiros), é que diversas creencias e culturas de occidente e oriente se fundisen conformando unha unidade.

Unha vez sofocadas as sublevacións dalgunhas cidades gregas, Alejandro dirixiuse co seu exercito a oriente e apoderouse dun inmenso territorio Asia Menor, Siria, Exipto, Mesopotamia e Persia, alcanzando os confins da India.

Coa creación do Imperio de Alejandro xurdiu o helenismo: a civilización grega universaliouse  e o ghrego convérteuse na lingua dun  territorio moi amplo.

Faro de Alejandría

Sin embargo, en 313, contando 33 años, murió, deixando o maior imperio coñecido ata entonces. Fundou novas cidades (como Alejandría, en Exipto). 

Una vez desaparecido Alejandro, seus xenerais repartieronse seu imperio, creando os chamados "Reinos Helenísticos" (Exipto, Siria e Mesopotamia). Éstes floreceron ata que foron anexionados por Roma. O último deses estados independentes foi Exipto, que desapareceu como tal a morte da sua reina, Cleopatra. Para enton, os romanos apoderaronse de todos os territorios pertencentes aos gregos, integrándoos no seu imperio como provincias.

A civilización grega non desapareceu, pos a súa cultura seguiu expandindose a outroslugares da man de Roma, que adoptou o helenismo como propio, tratando de conservalo, de potencialo e de difundilo. 

ORIXEN DA HISTORIA DE ROMA

XEOGRAFÍA DE ROMA

A cidade de Roma comezou sendo unha pequena aldea de pastores situada no centro da Península Itálica, nunha zona coñecida como o Lacio. A rexión na que se desenvolveu Roma caracterízase pola presenza de sete outeiros, no medio das cales se abría un val polo que trascurría o río Tíber

A MONARQUÍA

Tras a súa fundación por Rómulo, Roma estivo gobernada por un sistema monárquico durante case douscentos anos. Os monarcas rodeábanse dun grupo de homes da súa confianza, na súa maioría anciáns, aos que consultaban todas as súas decisións, os senadores, que se reunían nunha institución que perdurará ao longo da toda a historia de Roma: o Senado. O rei tiña nas súas mans non só o goberno político, senón tamén o poder militar, encargábase de dirixir os exércitos, e o relixioso, era o principal sacerdote que oficiaba os cultos da cidade. A monarquía non era hereditaria. Ao morrer o rei, eran os senadores os encargados de elixir un novo monarca entre os homes máis capacitados.

Á morte de Rómulo, herdou o trono Numa Pompilio, un home moi relixioso que organizou todo o sistema do culto na cidade. O seu sucesor foi Tulo Hostilio, un rei guerreiro que ampliou os dominios de Roma sobre todas as comunidades veciñas. Anco Marcio, o seu herdeiro, foi un rei máis pacífico que primou o desenvolvemento económico da cidade mediante o comercio.

Tras a morte de Anco Marcio, chegou ao trono un rei etrusco, Tarquinio Prisco, que ampliou o poder de Roma sobre todo o Lacio mediante numerosas conquistas militares. Tarquinio levou a cabo unha ambiciosa política de construcións na cidade, con obras como a Cloaca Máxima. Á súa morte, subiu ao trono Servio Tulio, que durante o seu reinado reorganizou o sistema político romano e organizou as asembleas nas que se reunirían os cidadáns dependendo do seu nivel de riqueza: os comicios por centurias.

O último rei de Roma foi Tarquinio o Soberbio, fillo de Tarquinio Prisco. Chegou ao poder tras asasinar a Servio Tulio, e durante todo o seu mandato demostrou un carácter despótico que lle enfrontou aos principais senadores. Ademais disto, o fillo maior do rei violou a unha nova aristócrata, Lucrecia, que se suicidou ao non poder vivir tras ser deshonrada. Estes feitos levaron a un grupo de nobres a enfrontarse a Tarquinio Prisco e a súa familia, que finalmente foron expulsados da cidade. Os aristócratas, eufóricos pola marcha do rei, proclamaron a República.

Roma non volvería ter nunca unha monarquía, e o nome de rei quedaría maldito para sempre entre os romanos.

A República

Tras a expulsión de Tarquinio ou Soberbio, a aristocracia proclamou a República non ano 509 a.C. Ou poder do rei repartiuse entre varios maxistrados, cuxa labor estaba supervisada polo Senado. Todos vos maxistrados compartían ou poder, eran elixidos polo pobo e permanecían non cargo durante un único ano.     A máis alta magistratura eran os dous cónsules, encargados do goberno da cidade e da dirección dos exércitos en tempo de guerra.
     Os pretores eran os encargados de administrar xustiza, habendo un para dirimir as causas entre os cidadáns romanos, o pretor urbano, e outro para dirimir as causas entre romanos e estranxeiros, o pretor peregrino.
     Os edís eran os encargados de manter os templos en boas condicións, así como de realizar as principais construcións na cidade.
     Os cuestores eran os responsables da recadación de impostos e a administración do tesouro.
     Os tribunos da plebe eran os representantes do pobo e tiñan poderes que lles permitían defender aos plebeyos dos abusos das clases altas.
     Nunha situación de emerxencia, como grandes perigos militares, se elexía durante seis meses un ditador, que tiña grandes poderes e podía comandar aos exércitos en campaña.

A República romana perviviu ao longo de cinco séculos, tempo durante o cal foi estendendo o seu poder desde os territorios máis próximos a Roma ata chegar a converterse na potencia máis poderosa do Mediterráneo. As guerras dos romanos enfrontáronlles aos pobos itálicos, aos cartagineses, aos celtíberos en Hispania, e aos grandes reinos helenísticos. Todos estes grupos foron derrotados por Roma, de modo que os seus antigos territorios convertéronse en provincias. Cada ano, o Senado enviaba ás provincias un gobernador desde Roma, co obxectivo de manter a paz e recadar os impostos que debían pagar as comunidades vencidas.

A pesar da súa gran expansión militar polo Mediterráneo, no século II a.C. Roma viuse envolvida nunha gran crise política e económica. Os grandes xerais foron acaparando cada vez máis poder, ata o punto de que os soldados deixaron de sentirse fieis á súa patria e considerábanse como homes non de Roma senón dun único xefe militar. Esta situación levou aos xenerais a enfrontarse entre si nas guerras civís para facerse co poder en Roma.

A primeira guerra civil enfrontou ao xeneral Mario, partidario de reformas que desen máis poder ao pobo, contra Sila, un aristócrata conservador que quería que o Senado mantivese o control da política romana.

A segunda guerra civil enfrontou a Xullo César contra Pompeyo, dous grandes xerais que contribuíran a expandir o poder de Roma por toda Asia Menor e Europa. Tanto César como Pompeyo desexaban ter un poder superior ao do Senado e os maxistrados, e por este motivo estalou a guerra entre eles. Pompeyo foi derrotado na batalla de Farsalia, polo que César puido facerse co poder e nomearse a si mesmo ditador vitalicio. Con todo, este cargo parecíase demasiado á figura do rei, odiada polos romanos, polo que Xullo César foi asasinado por varios senadores que non estaban de acordo co seu goberno.

      

Julio César                                                                 Pompeyo

Tras as morte de César, desatáronse de novo as guerras civís, primeiro entre os asasinos do ditador e os seus partidarios, e finalmente, tras a derrota dos cesaricidas, entre os propios partidarios de César, que loitaron por facerse co poder. O último enfrontamento tivo lugar entre Marco Antonio, un dos militares que loitara á beira de César, e Octavio, sobriño do ditador e herdeiro da súa fortuna. Marco Antonio, a pesar de que estaba casado coa irmá de Octavio, mantiña unha relación de amor coa raíña de Exipto, Cleopatra VII, polo que cando ambos se enfrontaron, Antonio puido contar coas tropas exipcias do seu amante. Marco Antonio e Cleopatra foron derrotados por Octavio, pero ambos se suicidaron antes de caer en mans do seu inimigo.

Unha vez todos os seus inimigos foron derrotados, Octavio iniciou unha reorganización do Estado romano que converteu a República nun Imperio. Nomeouse a si mesmo Augusto e iniciou unha etapa na que o poder xa non estaba no Senado nin nos maxistrados, senón en mans dunha única persoa: o emperador.

                     Octavio Augusto

O Imperio

A época imperial é un período longo e moi variado no que Roma sufriu numerosos cambios, polo que resulta moi difícil falar dunhas características comúns para toda esta fase. O principal elemento común que se perpetuou ao longo dos séculos foi o feito de que o Imperio estaba rexido por un único gobernante, primeiro a familia dos Xullo-Claudios, descendentes e herdeiros de Augusto, e posteriormente outras dinastías: os Flavios, os Antoninos, os Severos? O emperador concentraba nas súas mans todo o poder, aínda que nos primeiros tempos do Imperio, mantívose unha ficción de continuidade republicana, motivo polo cal, o emperador denominábase Princeps, o primeiro dos cidadáns. Co tempo, as características autoritarias deste poder foron afianzándose, ata o punto de que algúns emperadores chegaron a ser proclamados deuses, primeiro tras a súa morte e finalmente en vida.

Algúns destes emperadores comportáronse de forma despótica e non respectaron os dereitos nin a vida dos cidadáns do Imperio en xeral e da aristocracia en particular.

Emperadores especialmente crueis foron Calígula, Nerón, Domiciano, Cómodo? Outros, con todo, foron moi respectuosos coas institucións romanas e con aqueles que as representaban, á vez que dedicaban o seu mandato para promover as artes e o pensamento.

Emperadores deste tipo foron Vespasiano, Trajano, Adriano, Marco Aurelio?A estabilidade do Imperio dependía da personalidade e a popularidade dos emperadores, polo que moitos destes foron asasinados por militares que preferían apoiar a outros candidatos. O poder das lexións e dos seus oficiais foi aumentando de forma exponencial ata o punto de que os soldados chegaron en ocasións a converterse nos auténticos amos do Imperio. A partir do século III d.C. diversas lexións establecidas nas provincias apoiaron a candidatura de varios emperadores, polo que o Imperio encerellouse nunha guerra civil da que tardou varias décadas en saír. O Imperio era demasiado grande e variado para ser gobernado desde un único punto, Roma, e por un único individuo, o emperador, polo que no ano 395 foi dividido en dous partes: o Imperio de Occidente, con apital en Roma, e o Imperio de Oriente, con capital en Constantinopla.

O Imperio de Occidente comezou pronto a sufrir os ataques dos bárbaros, pobos do norte de Europa que, atraídos polas riquezas do Imperio, comezaron a invadir as provincias e a asentarse nelas. Os bárbaros, máis numerosos e cunha gran forza militar, foron aos poucos desbancando aos romanos na administración do Imperio. Este proceso culminou cando no 476 o rei bárbaro Odoacro depuxo ao último emperador romano de Ocidente: Rómulo Augústulo. Con este xesto púxose fin á historia de Roma en Occidente. O Imperio deu paso a unha serie de reinos que pervivirían durante toda a época medieval, algúns dos cales deron lugar ás diversas nacións do mundo actual.

O Imperio de Oriente, con todo, logrou sobrevivir moitos máis séculos grazas á súa resistencia ás invasións bárbaros. O seu capital, Constantinopla, pronto adoptou o nome de Bizancio, polo que esta zona pasou a chamarse Imperio Bizantino. Os bizantinos mantiveron o grego como a súa lingua oficial e, fronte á progresiva barbarización da cultura en Occidente, mantivo a tradición das artes e as letras da antigüidade clásica. O Imperio Bizantino permaneceu unido e estable ata que no ano 1453 o seu capital caeu en mans dos turcos e obrigouse á poboación para converterse ao Islam, acontecemento que motivou a fuxida de moitos intelectuais cara a Occidente. A chegada destes homes de letras bizantinos a territorios como Italia favoreceu a aparición no século XV dunha nova corrente cultural que pretendía revivir os modelos da antigüidade grega e romana: o Renacemento.

6 ORIXE DE ROMA E MARCO XEOGRÁFICO DO SEU IMPERIO,

ORIXE MÍTICA DE ROMA: 

lenda : ROMULO E REMO

A loba capitolina, en bronce símbolo da Roma antiga. Os nenos Romulo e Remo foron engadidos no Renacemento

A orixe de Roma pode remontarse mesmo ata a guerra de Troia. Un dos heroes troyanos, Eneas, que combatera nela conseguiu escapar, cando a cidade foi conquistada polos gregos. Tras múltiples viaxes e aventuras, Eneas chegou a Italia e fundou a cidade de Alba Longa, onde reinaron os seus sucesores durante séculos. Tras varias xeracións, ocuparon o trono de forma compartida dous irmáns, Númitor e Amulio. Con todo, Amulio, sediento de poder, botou ao seu irmán do trono e comezou a gobernar en solitario. Para evitar que Númitor tivese descendencia masculina, converteu á súa única filla, Rea Silvia, en vestal,(sacerdotisa que debía permanecer virxe). Pero o deus Marte namorouse e violouna mentres durmía, deixándoa embarazada de xemelgos. Rómulo e Remo. Cando os nenos naceron, o rei Amulio ordenou que fosen arroxados ao río Tíber nunha cesta para que morresen. Os recentemente nados foron achados por unha loba, que lles amamantou e salvou da morte. Rómulo e Remo creceron como pastores nos campos, e, ao chegar á idade adulta, descubriron quen eran en realidade e foron a Alba Longa xunto cos seus compañeiros para expulsar a Amulio e devolverlle o trono ao seu avó Númitor.

Os xemelgos decidiron fundar a súa propia cidade, e elixiron para facelo o lugar no que a loba lles atopou cando eran uns recen nacidos.. Como o lugar estaba rodeado de outeiros, cada un dos irmáns elixiu unha delas e esperaron a que os deuses lles indicasen cal era a máis adecuada para o emprazamento da nova cidade.

Rómulo escolleu o Palatino, Remo, o Aventino. Cada un subiu á montaña da súa elección e esperaron a que os deuses lles enviasen un sinal. Rómulo viu pasar doce aguias, mentres Remo vía só seis. Isto foi interpretado como un desexo dos deuses de que Rómulo escollese o lugar da fundación.

O primeiro que fixo Rómulo foi trazar un surco, que marcaría os límites da cidade e sobre o que posteriormente se alzarían as murallas. Cruzar o pomerium estaba prohibido, salvo polos espazos destinados ás portas. Remo, enfurecido por non ser elixido polos deuses, decidiu burlarse do seu irmán saltando as liñas do pomerium. Rómulo castigouno cunha condena á morte. Deste xeito, Rómulo converteuse no primeiro rei de Roma no ano 753 a.C..

ORIXE HISTÓRICA ( S. VIII a C )

A orixe histórica de Roma hai que buscala nas melloras defensivas adoptadas polas diversas tribus latinas que habitaban nas proximidades da desembocadura do río Tiber.

Así, ante o acoso dos etrucos, un pobo que dominaba os territorios ao norte do río Tiber , os latinos cara ao 753 a. C, asentarónse nun outeiro próximo  ao río, chamado Palatino, e fortificáronno. Este lugar estratéxico permitía aos seus habitantes a subministración de auga e unha defensa máis segura.  Ahí nacerá Roma.

Pouco despois, o seu dominio estendeuse aos seis outeiros dos arredores ( El Aventino que constituyó un punto estratégico en el cnmtrol del comercio sobre el Tiber . El Capitolino, El Celio, El Esquilino, El Quirinal y la colina Viminal, la más pequeña) 

MARCO XEOGRÁFICO

A situación de Roma na parte centrooccidental da Península Itálica, na beira do río Tíber e próxima ao mar, facilitábnlle o exercicio do comercio, xa que o río se utilizaba para desprazamentos  de persoas e mercadorías cara o interior e cara ao mar.

Co aumento da poboación e do seu poder , os romanos conseguiron conquistar o territorio dos pobos veciños e, máis tarde, o da Península Itálica, a cunca mediterránea e boa parte de Europa:

• A península Itálica. Os primeiros séculos , Roma foi anexionnado lentamente os territorios dos pobos veciños. a principios do século III a C. , toda Italiua estaba baixo o seu dominio. as colonias gregas do sur ( Magna Grecia) dforon sometidas o ano 272 a C. e, pouco despois , sucumbiu a chaira do Po.

• A cunca meditarránea. A seguinte anexión de territorio foi a conquista de parte da cunca mediterránea: sicilia, a Península Ibérica, o sur de Galia, Macedonia e Grecia, Asia Menor e a costa norte de Africa, que lles aseguraba a subministración de trigo e outros artigos de primeira necesidade.

• O resto do mediterráneo e outros territorios. O imperio romano alcanzou a máxima extensión durante a época imperial: todo o territorio bañado polo Mediterráneo, a zona sur do Danubio e do Rhin, unha parte de Gran Bretaña e Mesopotamia estaba baixo o poder de Roma.    

• Clicar para ver mapa de Roma 

4 MARCO XEOGRÁFICO DE GRECIA

A civilización grega naceu nas costas e illas do mar Exeo e desenvolveuse nunha ampla área xeográfica que abrangueu boa parte do mar meditarráneo.

Territorio ocupado pola civilización Griega

Dous rasgos físicos caracterizan o territorio grego:

-         Relevo accidentado

-         Proximidade ao mar

Grecia esta rodeada por mares:

O Mediterráneo ( al sur)

O Exeo (ao este)

O Xoníco ( ao oeste)

 O territorio da Grecia antiga, Chamado Hélade, (derivado de Helen, padre dos fundadores das estirpes gregas. O nome de GRECIA procede da tribu dos Graecii, asentada no sur de Italia; de ahí que os latinos denominaron gregos a todos os helenos.) comprendía catro partes:

-         Grecia continental 

-         Grecia insular 

-         Asia Menor

-         Colonias gregas

3 EXEMPLOS DE RESTOS ARQUEOLÓXICOS E MONUMENTOS QUE ROMANOS Y GREGOS NOS DEIXARON

       














     

Busto de Adriano  

                               


















Murallas romanas de Ampurias
(Gerona)                                                                                
                                  

  Anfiteatro de Mérida

    


Arco de Medinaceli (Soria)


















Minas de oro de las Médulas , Ponfererada ( León)

                 Torre de Hercules                                                        
       

Partenón de Atenas                                                        
         
Monumento a Viriato (Zamora)                                                          

             

Alejandro Magno